Tarım sektörü, dünya nüfusu açısından taşıdığı kritik önemin yanı sıra ekonomik, sosyal, siyasal, teknolojik ve kişisel risklerden yüksek düzeyde etkilenen, son derece hassas bir faaliyet sahası olarak kendine özgü yapısıyla dikkat çekiyor. Bu açıdan bakıldığında, tarımın insanlığın beslenmesindeki fonksiyonunu etkili bir şekilde yerine getirmesi tarımsal üretimi tehdit eden risklerin yönetimiyle doğrudan ilişkili olduğu bir gerçek. Bu nedenle, gelişmiş ülkeler, uyguladıkları çeşitli korumacılık politikaları, "Risk Yönetim Programları" ve bu programlar içerisinde önemli bir yer alan; "Tarım Sigortaları Uygulamaları" ile risk paylaşımını ve transferlerini gerçekleştirmektedirler. Ülkemizde de tarım sektörünü tehdit eden risklerin teminat altına alınabilmesi amacıyla bir sigorta mekanizmasının devreye sokulması düşünülmüş ve bu amaçla 14 Haziran 2005 tarihli 5363 Sayılı "Tarım Sigortaları Kanunu" çıkarılarak yürürlüğe girdi. Kanun kapsamına alınan riskler ile ilgili olarak yapılacak sigorta sözleşmelerinde standardın sağlanması, riskin en iyi koşullarda transferi için uygun ortam oluşturulması, oluşacak hasarlarda tazminatın tek merkezden ödenmesi ve tarım sigortalarının geliştirilmesi, yaygınlaştırılması amacına yönelik olmak üzere bir Sigorta Havuzu kuruldu. Bu Havuza ilişkin tüm iş ve işlemler, bu Havuza katılan sigorta şirketlerinin eşit hisselerle ortak oldukları Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi A.Ş. tarafından yürütülüyor.
BİRÇOK SİGORTA ÇEŞİDİ BULUNUYOR
TARSİM kapsamında çiftçiyi güvence altına almak adına birçok sigorta çeşidi bulunuyor. TARSİM resmi internet sitesinden alınan bilgilere göre sigorta çeşitleriyle ilgili şunlar söyleyebilir;
BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTALARI
Bitkisel Ürün Sigortası
Bu Sigorta ile, Tarım ve Orman Bakanlığı 'nca belirlenen kayıt sistemlerine kayıtlı olan parsellerde (açık alan) yetiştirilen bitkisel ürünlerde ve/veya meyve ağaçları, çay ve asmaların kendileri ile fidanlarında, süs bitkisi fidanlarında, bağ ve meyve bahçeleri için dolu ağı ve örtü ile destek (telli terbiye) sistemlerinde; aşağıda belirtilen risklerin doğrudan neden olacağı maddi zararları sigorta bedeline kadar teminat altına alınır. Bitkisel ürün sigortası kapsamında ürün ile ağaç ve fidan birbirinden ayrı olarak sigortalanır.
Tüm bitkisel ürünler için;
· Dolu, fırtına, hortum, yangın, deprem, heyelan, taşıt çarpması, sel ve su baskınının ürünlerde neden olduğu miktar kaybı,
· Dolunun yaş meyve, yaş sebze ve kesme çiçeklerde neden olduğu kalite kaybı,
· Yaban domuzunun tarla ürünlerinde, sebzelerde, fidanlarda ve çilekte neden olduğu miktar kaybı,
· Kuşların, ayçiçeği (yağlık), ayçiçeği (çerezlik) ürünleri ile ayçiçeği (sertifikalı tohumluk) ürününün olgunlaşma ve hasat döneminde tabla üzerindeki tohumları yemesi suretiyle ortaya çıkan miktar kaybı,
· Yağmur riskinin, pamuk ve pamuk (sertifikalı tohumluk) ürününde kozaların açılmasından itibaren hasada kadar olan dönemde, açılmış kozalarda neden olduğu miktar kaybı,
· Don riskinin, meyve fidanlarında ve bağ fidanlarında neden olduğu miktar kaybı zararı dolu paketi olarak teminat kapsamına alınmaktadır.
Bu sayılan risklere ilave ve ek prim ile isteğe bağlı olarak,
· Don riskinin yaş meyvelerde, yağgülünde ve enginarda neden olduğu miktar kaybı,
· Dolu ağı ve örtü ile destek (telli terbiye) sistemleri ve bu sistemlerin altında bulunan ürünlerde; dolu, dolu ağırlığı, kar ağırlığı, fırtına, hortum, yangın, deprem, heyelan, sel ve su baskını, taşıt çarpması risklerinin neden olduğu zararlar,
· Yağmur riskinin; kiraz ve üzüm ürünlerinde olgunlaşma ve hasat dönemlerinde neden olduğu miktar kaybı ile taze tüketime yönelik olarak üretilen incirlerde olgunlaşma ve hasat dönemlerinde yol açtığı kalite kaybı, kurutmalık amaçlı üretilen incirlerde olgunlaşma ve buruklaşma dönemlerinden hasada kadar olan dönemde neden olduğu miktar ve kalite kaybı,
· Dolu, fırtına, hortum, yangın, deprem, heyelan, taşıt çarpması, sel ve su baskını, yaban domuzu zararı risklerinin, arpa, buğday, çavdar, tritikale, yulaf ve kaplıca buğday ürünleri ile bu ürünlerin sertifikalı tohumluklarının sap kısmında neden olduğu miktar kaybı,
· Dolu, fırtına, hortum, yangın, deprem, heyelan, taşıt çarpması, sel ve su baskını risklerinin, salamuralık yaprak üretimi yapılan asmaların yapraklarında neden olduğu miktar kaybı,
· Sıcak havanın, altıntop, limon, mandalina, portakal ürünlerinde çiçeklenme, meyve tutumu ve küçük meyve dönemlerinde kuruma, dökülme; üzümlerde ise çiçeklenme ve tane bağlama dönemlerinde salkımlarda tane tutumunun gerçekleşmemesi ve tanede büyümenin durması, kuruması ve dökülmesi şeklinde neden olduğu miktar kaybı,
· Don riskinin, şekerpancarı, kabak (çerezlik), domates, biber, patlıcan, kavun, karpuz ürünlerinde fide ve yapraklanma döneminde yeniden ekim dikime neden olacak şekilde meydana getirdiği zararlar.
teminat kapsamına alınabilmektedir.
Sera Sigortası
Bu sigorta ile Tarım ve Orman Bakanlığı’nca belirlenen kayıt sistemlerine uygun olarak, kayıt altına alınan ve risk değerlendirmesi sonucunda, sigortaya kabulü uygun görülen seralara ve içindeki ürünlere; poliçede belirtilen risklerin, doğrudan neden olacağı maddi zararlar, sigorta bedeline kadar teminat altına alınmıştır. Ayrıca poliçede teminat altına alınmış risklerden birinin gerçekleşmesi halinde seranın cam örtüsünde ve/veya konstrüksiyon kıymetlerinin doğrudan bir zarara uğraması sonucu enkazın sökülmesi, kaldırılması, temizlenmesi, taşınması masrafları, enkaz kaldırma masrafı teminatı Genel Şartları ile Tarife ve Talimatlar kapsamında sigortaya kabul edilir. Yüksek tüneller için sadece içindeki ürünün ve plastik örtüsünün dolu, fırtına, hortum, yangın, heyelan, taşıt çarpması, deprem ile sel ve su baskını risklerine; Alçak tüneller için ise sadece içindeki ürüne dolu, dolu kalite kaybı, fırtına, hortum, yangın, heyelan, deprem, taşıt çarpması, yaban domuzu zararı ile sel ve su baskını risklerine karşı sigorta yapılır. Ayrıca, domates, biber, patlıcan, kavun, karpuz ürünleri için isteğe bağlı olarak teminat kapsamına alınabilen, fide ve yapraklanma döneminde yeniden ekim dikime sebep olan don riskine karşı sigortalanabilir.
Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası
Tarım ve Orman Bakanlığı’nca belirlenen kayıt sistemlerine kayıtlı kuru tarım alanlarında üretimi yapılan ve sigortalanmış buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, nohut, kırmızı mercimek ve yeşil mercimek ürünleri ile bu ürünlerin sertifikalı tohumluk ürünlerinde köy genelinde kuraklık, don, sıcak rüzgar ve sıcak hava dalgası, aşırı nem, aşırı yağış ile dolu paketi (Dolu, fırtına, hortum, yangın, heyelan, sel ve su baskını, deprem riskleri) dışındaki risklerin neden olduğu verim kaybı Genel Şartlar ile Tarife ve Talimatlar çerçevesinde teminat kapsamına alınmaktadır. Buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, ürünleri ile bu ürünlerin sertifikalı tohumluklarının sap kısmı isteğe bağlı olarak ek prim karşılığında teminat kapsamına alınabilir.
Gelir Koruma Sigortası
Tarım ve Orman Bakanlığı’nca belirlenen kayıt sistemlerine kayıtlı tarım alanlarında üretimi yapılan buğday ürününde; kuraklık, don, sıcak rüzgar, sıcak hava dalgası, aşırı nem, aşırı yağış, dolu, rüzgar, fırtına, hortum, yangın, heyelan, deprem, sel ve su baskını, yabani hayvan ve buna benzer nedenlerden kaynaklı verim değişimi ve hasat sonrası oluşan ürün fiyatının beklenen fiyattan farklı olması nedenlerine bağlı gelir kaybı riski Genel Şartlar ile Tarife ve Talimatlar çerçevesinde teminat kapsamına alınmaktadır. Buğday ürününün sap kısmı isteğe bağlı olarak ek prim karşılığında teminat kapsamına alınabilir.
HAYVAN HAYAT SİGORTALARI
Büyükbaş Hayvan Hayat Sigortası
Tarım ve Orman Bakanlığı kayıt sistemlerine kayıtlı olan süt ve erkek besi sığırları ile mandalar, yapılacak değerlendirme veya risk analiz sonucunda sigortaya kabul edilir.
Geniş Kapsamlı Tarifelerde,
· Her türlü hayvan hastalıkları ve gebelik, doğum veya cerrahi müdahale,
· 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’na göre ihbarı mecburi olan hastalıklardan; mavi dil, rift vadisi humması, bulaşıcı sığır plörapnömonisi (contagious bovine pleuropneumonia), enzootik sığır löykozu, geyiklerin epizootik hemorajik hastalığı (EHD), bulaşıcı stomatitis (Veziküler Stomatitis) hastalıkları,
· Her türlü kaza, vahşi hayvan saldırısı, yılan ve böcek sokması,
· Zehirli çayır otları ve yeme bağlı zehirlenmeler,
· Her türlü doğal afetler ve güneş çarpması,
· Yangın veya infilâk,
sebebiyle meydana gelen ölümler, zorunlu kesimler, yavru atma ve yavru ölümü sonucu sigortalının doğrudan uğradığı maddi zararlar Tarife ve Talimatlar çerçevesinde sigorta kapsamındadır.
İsteğe bağlı olarak ve yapılacak risk inceleme, değerlendirme sonucuna göre ek prim alınması koşuluyla;
a) Hastalıklardan arilik belgesine sahip ve bio güvenlik önlemlerini almış işletmelerde, işletmede yer alan sigortalanabilir nitelikteki tüm hayvanların sigortalanması koşuluyla; şap hastalığı nedeniyle meydana gelen ölümler, zorunlu kesimler, yavru atma ve yavru ölümü sonucu sigortalının doğrudan uğrayacağı maddi zararlar, (Aşılı ari bölge olan; Edirne, Tekirdağ, Kırklareli illeri ile İstanbul ve Çanakkale illerinin Avrupa yakasında kalan ilçelerinde şap hastalığı teminatı verilmez.),
b) Poliçede belirlenen sigortalı yerde;
· Kırma, delme, yıkma, devirme ve zorlamayla girilerek,
· Araç, gereç veya bedeni çeviklik sayesinde tırmanma veya aşma suretiyle girilerek,
· Kaybolan, çalınan veya haksız yere elde edilen asıl anahtarla veya anahtar uydurarak veya başka aletler veya şifre yardımıyla kilit açma suretiyle girilerek,
· Sigortalı yerlere gizlice girip saklanarak veya kapanarak,
· Öldürme, yaralama, zor ve şiddet kullanma veya tehditle,
yapılan hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüs nedeniyle sigortalı hayvanlarda doğrudan meydana gelen zararlar ile sigortalı hayvanların poliçede belirtilen adresteki tesis ile sigortalı tarafından bildirilen ve Tarım Sigortaları Havuzu tarafından kabul edilen mera veya meralar arasındaki nakliyesi esnasında veya buralardayken yapılan hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüs nedeniyle sigortalı hayvanlarda doğrudan meydana gelen zararlar,
c) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla, yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda, meydana gelen ölümler, mecburi kesimler, yavru atma ve yavru ölümü sonucu sigortalının doğrudan uğrayacağı maddi zararlar,
ç) Grev, lokavt, kargaşa veya halk hareketleri sırasında meydana gelen olaylar ve bu olayları önlemek ve etkilerini azaltmak üzere yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu ölümler, mecburi kesimler, yavru atma ve yavru ölümü sonucu sigortalının doğrudan uğrayacağı maddi zararlar
teminat kapsamına alınabilmektedir.
Dar Kapsamlı Tarifede:
Bu sigorta, işletmede yer alan sigortalı büyükbaş hayvanlarda:
· Her türlü kaza, vahşi hayvan saldırısı, yılan ve böcek sokması,
· Zehirli çayır otları ve yeme bağlı zehirlenmeler,
· Her türlü doğal afetler ve güneş çarpması,
· Yangın veya infilâk
sebebiyle meydana gelen ölümler ve mecburi kesimler sonucu sigortalının doğrudan uğradığı maddi zararı temin eder.
Dar kapsamlı tarifede, Büyükbaş Hayvan Hayat Sigortası Tarife ve Talimatlarında belirtilen tarife fiyatları seçenekli olarak uygulanır. İlk seçenekte, dar kapsamlı tarifede işletmedeki tüm hayvanların, cinsiyet, yaş faktörü dikkate alınmadan sigorta edilmesi zorunludur. Diğer seçenekte ise, dar kapsamlı tarifede işletmedeki sadece 20 ay ve üzeri dişi hayvanlar sigortalanır.
Ayrıca, isteğe bağlı olarak ve yapılacak değerlendirme veya risk inceleme sonucuna göre ek prim alınması ve koşuluyla;
a) Poliçede belirlenen sigortalı yerde;
· Kırma, delme, yıkma, devirme ve zorlamayla girilerek,
· Araç, gereç veya bedeni çeviklik sayesinde tırmanma veya aşma suretiyle girilerek,
· Kaybolan, çalınan veya haksız yere elde edilen asıl anahtarla veya anahtar uydurarak veya başka aletler veya şifre yardımıyla kilit açma suretiyle girilerek,
· Sigortalı yerlere gizlice girip saklanarak veya kapanarak,
· Öldürme, yaralama, zor ve şiddet kullanma veya tehditle,
yapılan hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüs nedeniyle sigortalı hayvanlarda doğrudan meydana gelen zararlar ile sigortalı hayvanların poliçede belirtilen adresteki tesis ile sigortalı tarafından bildirilen ve Tarım Sigortaları Havuzu tarafından kabul edilen mera veya meralar arasındaki nakliyesi esnasında veya buralardayken yapılan hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüs nedeniyle sigortalı hayvanlarda doğrudan meydana gelen zararlar,
b) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla, yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda, meydana gelen ölümler, mecburi kesimler, yavru atma ve yavru ölümü sonucu sigortalının doğrudan uğrayacağı maddi zararlar,
c) Grev, lokavt, kargaşa veya halk hareketleri sırasında meydana gelen olaylar ve bu olayları önlemek ve etkilerini azaltmak üzere yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu ölümler, mecburi kesimler, yavru atma ve yavru ölümü sonucu sigortalının doğrudan uğrayacağı maddi zararlar
teminat kapsamına alınabilmektedir.
Küçükbaş Hayvan Hayat Sigortası
Tarım ve Orman Bakanlığı kayıt sistemlerine kayıtlı olan koyun ve keçiler ile koç ve tekeler, yapılacak risk inceleme ve değerlendirme sonucunda sigortaya kabul edilir.
Kümes Hayvanları Hayat Sigortası
Tarım ve Orman Bakanlığı’nca belirlenen kayıt sistemlerine kayıtlı, bio güvenlik ve hijyen tedbirleri alınmış, kapalı tesislerde yetiştirilen kümes hayvanları ile açık ve yarı açık sistemde yetiştirilen kümes hayvanları için.
Su Ürünleri Hayat Sigortası
Tarım ve Orman Bakanlığı’nca belirlenen kayıt sistemlerine kayıtlı tesislerde yetiştiriciliği yapılan su ürünleri türleri ile kafes ve ağlarda, aşağıda belirtilen haller nedeniyle, meydana gelen zararlar Su Ürünleri Sigortası Genel Şartlar ile Tarife ve Talimatlar çerçevesinde aşağıda belirtilen risklere karşı teminat kapsamına alınır.
Arıcılık Sigortası
Tarım ve Orman Bakanlığı’nca belirlenen kayıt sistemlerine kayıtlı olan, plakalı kovanlarda meydana gelen zararlar sigorta kapsamındadır. Risk incelemesi gerektiren ve bu inceleme sonucunda, Tarım Sigortaları Havuzu tarafından sigortalanması uygun görülmeyen risklere teminat verilmez.