Teknolojinin gelişmesiyle birlikte günlük yaşamımızın her anında bulunan sesler ve ışıklar bireyde migrenin tetiklenme ihtimali artıyor. Migrenin meydana gelme nedenleri arasında; tek gen bozukluğu, depresyon, psikolojik durum, kaygı, bipolar bozukluğunun yanı sıra; havaya yayılan zararlı gazların solunması gibi birçok sorunlar tetikleyici rolü oynuyor.
Migren nedir?
Migren ya da kişide yarattığı etkinin ismiyle baş ağrısı. Otomobiller, fabrikalar gibi havanın kalitesini bozan ve zararlı hale getiren kimyasal gazlar kişi de migrenin ortaya çıkmasında etkili oluyor. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte birey, yaşamın her anında bulunan; ışık ve seslere maruz kalıyor. Kişinin maruz kaldığı; sesler, ışıklar migrenin tetikleyicileri arasında bulunuyor. Dış etkilerden ayrı olarak migrenin oluşmasında bilimsel olarak kişinin psikolojik durumunun da doğrudan alakalı olduğu kanıtlandı. Peki bu psikolojik durumlar neler? Depresyon, kaygılanma, bipolar bozukluğu ve bunların yanı sıra pek çok biyolojik olay migren de tetikleyici rolü oynuyor.
Bilimsel olarak migren nedir?
Migren, nörolojik, gastrointestinal ve otonom sinir sistemindeki değişikler ile beraber meydana geleni epizodik bir baş ağrısı bozukluğudur. Çoğunlukla otonom sinir sisteminde görülen orta şiddette ve şiddetli baş ağrısı ile karakterize kronik bir rahatsızlıktır. Normalde baş ağrısı doğası gereği unilateral (başın tek bir tarafını etkiler) ve atımlıdır ve 2 ila 72 saat sürer. İlişkili belirtiler arasında bulantı, kusma, fotofobi (ışığa karşı artmış hassasiyet), fonofobi (sese karşı artmış hassasiyet), denge bozukluğunda bulunabilir ve ağrı genellikle fiziksel aktivite ile şiddetlenir. Migren baş ağrısı çeken kişilerin neredeyse üçte biri, yakın bir zamanda baş ağrısının meydana geleceğinin sinyalini veren geçici duyusal, motor bozukluk, görme ya da konuşma kabiliyeti bozukluğu olan bir aura hisseder. Migrenin çevresel ve kalıtımsal faktörlerin bir karışımına bağlı olduğu düşünülmektedir. Vakaların yaklaşık üçte ikisi aile içinde görülür. Değişen hormon düzeyleri de rol oynayabilir: Migren ergenlik öncesi yaşlarda erkekleri kızlara göre biraz daha fazla etkiler, ancak kadınları erkeklere göre iki üç kat daha fazla etkilemektedir. Migren eğilimi genellikle gebelik esnasında azalır. Migrenin gerçek mekanizması bilinmemektedir. Bununla birlikte, nörovasküler bir bozukluk olduğu düşünülmektedir. Başlıca teori, serebral kortesn uyarılabilirliğinin artması ve beyinsapındaki trigeminal çekirdekte bulunan ağrı nöronlarının anormal bir şekilde kontrol edilmesiyle ilişkilidir.
Migren için ağrı kesici etkili mi
Tavsiye edilen ilk tedavi baş ağrısı için ibuprofen ve asetaminofen gibi basit ağrı kesiciler, bulantı için antiemetik bir ilaç ve tetikleyici durumlardan uzak durulmasıdır. Basit ağrı kesici ilaçların etkili olmadığı kişiler triptan ya da ergotaminler gibi özel ajanlar da kullanabilir.
ALİ OSMAN ÖZER